Tüm bu gelişmelerin BES’e olan alakayı ve katılımcı memnuniyetini artıracağını düşünüyoruz

Katılımcıların emeklilik şirketlerinden istediği bir talebe mevzuatın uygunluk vermemesi nedeniyle bugüne kadar sektör olarak ne yazık ki yeterli yönlendirmeyi verememiştik.

Katılımcıya özel fon değişiklik tavsiyeleri Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından bu yıla kadar yatırım danışmanlığı faaliyeti olarak değerlendiriliyordu. Yatırım danışmanlığı yetki belgesi ise emeklilik şirketlerinin alabileceği bir belge değildi. Bu hizmeti SPK’dan yatırım danışmanlığı yetki belgesi almış olan portföy yönetim şirketleri (PYŞ) ve aracı kurumlar yapabiliyordu. Sektör olarak “emeklilik şirketlerinin kendi katılımcılarına yönelik olarak yaptığı fon değişiklik tavsiyelerinin yatırım danışmanlığı faaliyeti içinde sayılmaması” yönündeki talebimiz 07.04.2022 tarih ve 31802 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yatırım Hizmetleri ve Faaliyetleri ile Yan Hizmetlere İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ (III-37.1)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (III-37.1.c) ile SPK tarafından uygun bulundu. BEFAS’ta işlem gören fonlar ile BEFAS’ta işlem görmese dahi Para Piyasası Emeklilik Fonları ve Kısa Vadeli Borçlanma Araçları Fonları da tavsiye kapsamına alındı. Emeklilik şirketinin bu hizmeti vermek istemesi durumunda araştırma birimi kurmak ve uzman personel istihdam etmek gibi bazı koşulları yerine getirmesi gerekecek. Bu hizmeti verirken katılımcının emeklilik planı, risk profili, faiz hassasiyeti, emekli olmaya kalan süre, yaş, ekonomik konjonktür gibi faktörler dikkate alınacak. Katılımcı veya benzer özelliklere sahip katılımcı gruplarına fon tercihi konusunda yönlendirici nitelikte yorum ve tavsiye verilebilecek. Şirketin araştırma biriminin en az ayda bir defa her risk grubuna yönelik ayrı tavsiyelerini içeren rapor hazırlanacak ve verilecek tavsiyelerde bu raporlar esas alınacak. Emeklilik şirketi isterse rapor hizmetini bir PYŞ’den satın alabilecek. Katılımcının hizmet sağlayıcısı olan emeklilik şirketinin uzun vadeli bu süreçte katılımcılarına daha kapsamlı hizmet sunabilmesi açısından önemli bir açılım gerçekleşti.

Burada robo tavsiyeler, katılımcıların talep etmesi halinde fon seçenekleri üzerinden verilecek. Bu yönde pek çok robo yazılım mevcut olmakla birlikte en uygun olanını seçmek önem arz ediyor. Birikim yönetimi gibi çok hassas olan ve katılımcının geleceğe yönelik tasarruflarının gelişimini etkileyecek bu hizmeti verirken çok detaylı araştırmalar, geçmiş verilerle simülasyonlar yapılmalı, model doğruluğu ve etkinliği dikkatli şekilde değerlendirilerek uzman görüşleri alınmalıdır. Esasında, bireysel emeklilik katılımcılarının birikim yönetimi isteği ile ilgili olarak mevzuattan gelen iki seçeneği bulunuyor. Birincisi, 2017 yılında çıkan genelge kapsamında en az bir yıl süreyle fon değişiklik hakkını emeklilik şirketi ile anlaşması olan bir portföy yönetim şirketine devretmek. Bu halde portföy yönetim şirketi en iyi gayret aracılığıyla fon dağılımını yönetir ve katılımcı, sözleşme süresi içinde fon dağılım değişikliğini kendisi yapamaz. İkincisi ise bu yıl aynı genelgeye yapılan ekleme ile belli dönemlerde emeklilik şirketi tarafından kendisine fon dağılım değişikliği tavsiyesi verilmesini istemek. Bu durumda katılımcının değişiklik yapma hakkı kendi isteğine bağlıdır. Yani birikim değiştirme kararını yine kendisi verir. Tüm bu gelişmelerin BES’e olan alakayı ve katılımcı memnuniyetini artıracağını düşünüyoruz. Tabii ki hizmeti çok iyi planlamış olmak önemli.

Bu talep, yetkili otoritelere sektörden gelen bir talepti. SEDDK zaman içinde SPK’nın da görüşlerini alarak konuyu değerlendirdi. SEDDK’nın fon birikim yönetimini bir PYŞ’ye devretme hakkındaki 2017-21 sayılı genelgesi ve SPK’nın Yatırım Hizmetleri ve Faaliyetleri ile Yan Hizmetlere İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ’de eş zamanlı değişiklik yapılması ile sektörün talebi gerçekleşmiş oldu. Tabii burada şirketlerin bu talebinin arkasında katılımcıların beklentilerinin olduğunu unutmayalım. Bu gelişmeler, piyasalar ve fonlar konusunda uzman olmayan büyük bir katılımcı kitlesine uzman desteği verilmesinin yolunu tamamen açmış oldu. Müşteriler, SEDDK 2017-21 sayılı genelgesi kapsamında emeklilik şirketi ile anlaşması olan bir portföy yönetim şirketine: “Fon dağılımımı benim adıma yönet, değişiklik haklarımı kullan” diyebilecekler. Bunun haricinde, değişiklik hakkını kendilerinde tutarak: “Bana özel olarak belli dönemlerde fon dağılım değişikliği tavsiyesi verin” diyebilecekler. Bu tercihi katılımcılar verecek. Elbette, emeklilik şirketlerinin bu taleplere göre altyapılarını geliştirmiş olmaları gerekecek. Böylece, fon değişikliklerinin profesyonel destekle daha bilinçli olarak yapılması, katılımcının risk profiline uygun fon dağılım yapısıyla gerçekleştirilmesi sağlanacak. Küçük yatırımcı psikolojisi dediğimiz, kulaktan dolma bilgiler ve panikle yapılan hareketler azalacaktır. Bu da hem katılımcıları memnun edecek hem de piyasaların daha regüle olmasının önünü açacaktır.

Mevzuattaki katılımcı lehine olan bu pozitif gelişmelere paralel biz de MetLife Emeklilik ve Hayat olarak ilk etapta iş birliğinde olduğumuz portföy yönetim şirketleriyle mevzuatın katılımcılarımıza sunduğu yenilikleri hayata geçireceğiz.